P. VERGILI MARONIS ECLOGA TERTIA
Menalcas
Dic mihi, Damoeta, cuium pecus? An Meliboei?
Damoetas
Non, verum Aegonos; nuper mihi tradidit Aegon.
Menalcas
Infelix o semper, oves, pecus! ipse Neaeram
dum fovet ac ne me sibi praeferat illa veretur,
hic alienus ovis custos bis mulget in hora, 5
et sucus pecori et lac subducitur agnis.
Damoetas
Parcius ista viris tamen obicienda memento.
novimus et qui te transversa tuentibus hircis
et quo—sed faciles Nymphae risere—sacello.
Menalcas
Tum, credo, cum me arbustum videre Miconos 10
atque mala vitis incidere falce novellas.
Damoetas
Aut hic ad veteres fagos cum Daphnidos arcum
fregisti et calamos, quae tu, perverse Menalca,
et, cum vidisti puero donata, dolebas
et, si non aliqua nocuisses, mortuus esses. 15
Menalcas
Quid domini faciant, audent cum talia fures?
non ego te vidi Damonos, pessime, caprum
excipere insidiis multum latrante Lycisca?
et cum clamarem 'quo nunc se proripit ille?
Tityre, coge pecus', tu post carecta latebas. 20
Damoetas
An mihi cantando victus non redderet ille,
quem mea carminibus meruisset fistula caprum?
si nescis, meus ille caper fuit; et mihi Damon
ipse fatebatur sed reddere posse negabat.
Menalcas
Cantando tu illum? aut umquam tibi fistula cera 25
iuncta fuit? non tu in triviis, indocte, solebas
stridenti miserum stipula disperdere carmen?
Damoetas
Vis ergo inter nos quid possit uterque vicissim
experiamur? ego hanc vitulam—ne forte recuses,
bis venit ad mulctram, binos alit ubere fetus— 30
depono; tu dic mecum quo pignore certes.
Menalcas
De grege non ausim quicquam deponere tecum.
est mihi namque domi pater, est iniusta noverca,
bisque die numerant ambo pecus, alter et haedos.
verum, id quod multo tute ipse fatebere maius, 35
insanire libet quoniam tibi, pocula ponam
fagina, caelatum divini opus Alcimedontos,
lenta quibus torno facili superaddita vitis
diffusos hedera vestit pallente corymbos.
in medio duo signa, Conon et—quis fuit alter, 40
descripsit radio totum qui gentibus orbem,
tempora quae messor, quae curvus arator haberet?
necdum illis labra admovi, sed condita servo.
Damoetas
Et nobis idem Alcimedon duo pocula fecit
et molli circum est ansas amplexus acantho 45
Orpheaque in medio posuit silvasque sequentis;
necdum illis labra admovi, sed condita servo.
si ad vitulam spectas, nihil est quod pocula laudes.
Menalcas
Numquam hodie effugies; veniam quocumque vocaris.
audiat haec tantum vel qui venit, ecce Palaemon. 50
efficiam posthac ne quemquam voce lacessas.
Damoetas
Quin age, si quid habes; in me mora non erit ulla
nec quemquam fugio. tantum, vicine Palaemon,
sensibus haec imis—res est non parva—reponas.
Palaemon
Dicite, quandoquidem in molli consedimus herba. 55
et nunc omnis ager, nunc omnis parturit arbos,
nunc frondent silvae, nunc formosissimus annus.
incipe, Damoeta; tu deinde sequere, Menalca.
alternis dicetis; amant alterna Camenae.
Damoetas
Ab Iove principium Musae, Iovis omnia plena; 60
ille colit terras, illi mea carmina curae.
Menalcas
Et me Phoebus amat; Phoebo sua semper apud me
munera sunt, lauri et suave rubens hyacinthus.
Damoetas
Malo me Galatea petit, lasciva puella,
et fugit ad salices et se cupit ante videri. 65
Menalcas
At mihi sese offert ultro meus ignis, Amyntas,
notior ut iam sit canibus non Delia nostris.
Damoetas
Parta meae Veneri sunt munera; namque notavi
ipse locum aeriae quo congessere palumbes.
Menalcas
Quod potui, puero silvestri ex arbore lecta 70
aurea mala decem misi; cras altera mittam.
Damoetas
O quotiens et quae nobis Galatea locuta est!
partem aliquam, venti, divom referatis ad auris.
Menalcas
Quid prodest quod me ipse animo non spernis, Amynta,
si, dum tu sectaris apros, ego retia servo? 75
Damoetas
Phyllida mitte mihi; meus est natalis, Iolla,
cum faciam vitula pro frugibus, ipse venito.
Menalcas
Phyllida amo ante alias; nam me discedere flevit
et longum 'formose, vale, vale,' inquit, Iolla.
Damoetas
Triste lupus stabulis, maturis frugibus imbres, 80
arboribus venti, nobis Amaryllidos irae.
Menalcas
Dulce satis umor, depulsis arbutus haedis,
lenta salix feto pecori, mihi solus Amyntas.
Damoetas
Pollio amat nostram, quamvis est rustica, Musam;
Pierides, vitulam lectori pascite vestro. 85
Menalcas
Pollio et ipse facit nova carmina; pascite taurum,
iam cornu petat et pedibus qui spargat harenam.
Damoetas
Qui te, Pollio, amat veniat quo te quoque gaudet;
mella fluant illi, ferat et rubus asper amomum.
Menalcas
Qui Bavium non odit, amet tua carmina, Mevi, 90
atque idem iungat vulpes et mulgeat hircos.
Damoetas
Qui legitis flores et humi nascentia fraga,
frigidus—o pueri, fugite hinc—latet anguis in herba.
Menalcas
Parcite, oves, nimium procedere; non bene ripae
creditur; ipse aries etiam nunc vellera siccat. 95
Damoetas
Tityre, pascentis a flumine reice capellas;
ipse, ubi tempus erit, omnis in fonte lavabo.
Menalcas
Cogite oves, pueri; si lac praeceperit aestus,
ut nuper, frustra pressabimus ubera palmis.
Damoetas
Heu heu, quam pingui macer est mihi taurus in ervo! 100
idem amor exitium pecori pecorisque magistro.
Menalcas
His certe—neque amor causa est—vix ossibus haerent;
nescio quis teneros oculus mihi fascinat agnos.
Damoetas
Dic quibus in terris—et eris mihi magnus Apollo—
tris pateat caeli spatium non amplius ulnas. 105
Menalcas
Dic quibus in terris inscripti nomina regum
nascantur flores, et Phyllida solus habeto.
Palaemon
Non nostrum inter vos tantas componere lites:
et vitula tu dignus et hic et quisquis amores
aut metuet dulcis aut experietur amaros. 110
claudite iam rivos, pueri; sat prata biberunt.