THOMAE CAMPIANI EPIGRAMMATUM LIBER SECUNDUS
1. AD SERENISSIMUM CAROLUM PRINCIPEM
Non veterem tibi dono librum, clarissime princeps,
tanquam donatum; si tamen ire iubes,
splendorem fortasse novum trahet, et melior iam
prodibit cum se noveret esse tuum.
2. AD LECTOREM
Lusus si mollis, iocus aut levis, hic tibi, lector,
occurrit, vitae prodita vere scias,
dum regnat Cytheraea: ex illo musa quievit
nostra diu, Cereris curaque maior erat:
in medicos ubi me campos deduxit Apollo, 5
aptare et docuit verba Britanna sonis:
namque in honore mihi semper fuit unicus ille,
cuius ego monitis obsequor usque lubens.
quid facerem? quamvis alieno tempore Phoebus,
en, vocat, et recitat pulveris ore scelus. 10
respondente cheli, metuenda dulce sonanti,
quo sic perfudit mentem animumque meum,
cogerer ut chartis, male sed memor, illa referre
quae cecinit mira dexteritate deus.
hinc rediit mihi musa vetus, sed grandior, et quae 15
nunc aliqua didicit cum gravitate loqui;
et nova non invita mihi, diversaque dictat,
omnia quae, lector candide, reddo tibi.
3. AD LIBRUM
I nunc, quicquid habes ineptiarum
damnatum tenebris diu, libelle,
in lucem sine candidam venire
excursoris ope eruditioris:
exinde ut fueris satis polite 5
impressus, nec egens novi nitoris,
Mychelburnum adeas utrumque nostrum,
quos aetas, studiumque par, amorque,
mi connexuit optume merentes:
illis vindicibus nihil timebis 10
celsas per maris aestuantis undas
Rhenum visere, Sequanam, vel altum
Tiberim, sive Tagi aureum fluentem.
4. AD PACEM DE AUGUSTISSIMA REGINA ELIZABETHA
O pax beatis unicum decus terris,
quam te lubens osculor, amabilis mater,
rerumque custos, et benigna servatrix!
quae sola te tuetur integram nobis,
non illam amem, illam venerer omnibus dictis 5
factisque? pro illa unquam mori reformidem?
illam quis amens proditam exteris optet,
domi suis quae pacem et exteris donat?
5. IN CALVUM
Risi, Calve, hodie satis superque,
notorum quia quemque ut attigisti,
currentem licet et negotiosum,
sistebas, retinens, toga prehendens;
tum demum rogitas equumne grandem 5
empturum sit, et optimum, et valentem;
nec cessas odiosus abnuentem
unumquemque trecenties rogare.
quin me iam decies eras de eodem
aggressus; memini, fuit molestum. 10
si quisquam interea tuum caballum
posset ridicule satis tabella
pro re pingere, squallidum, vietum,
morbosos timide pedes levantem,
pictor vendiderit prius tabellam 15
quam tu vendideris tuum caballum.
6. AD CLONIUM
Fitne id quod petimus? mihi si persuaseris, inquis:
siccine nos semper ludis, inepte Cloni?
unum nunc utinam tibi persuadere liceret:
ut cito suspendas te, miser, illud erit.
7. IN CRISPUM
Crispus amat socios, ut avara Lycoris amantes;
ut libros Casinus bibliopola suos;
civis ut emptores Vincentius; utque clientes
Caccula causidicus; sacra sacrator Helix;
non laudem, non quod verum mereantur amorem, 5
sed prodesse magis quod sua cuique solent.
8. IN CALVUM
In circo modo, Calve, te prementem
ut vidi nitidae latus puellae,
sermonique avide viam astruentem;
mox divam Venerem, Leporem, Amoremque
orabam tibi, ne inficetus illam 5
de grandi quid equo tuo rogares.
9. IN OBITUM GUALTERI DEVOREUX FRATRIS CLARISSIMI COMITIS ESSEXIAE
Pilas volare qui iubebat impius
forata primus igne ferra suscitans,
ei manus cruenta, cor ferum fuit.
fenestra quanta mobili hinc deae patet
ferire possit ut malos, bonos simul. 5
quid alta fortitudo mentis efferae,
torive corporis valent? ruunt globi,
praeitque caecitas, et atra nubila,
sonique terror aethera et solum quatit.
maligna fata, Devoreux, et unice, 10
et alme frater incliti ducis, sacro
tibi igne perdidere saucium caput,
equo labansque funebri, heu, acerbum onus
tuis, revectus arduum ad iugum redis;
rotaque subgemente curribus iaces 15
molesta pompa fratri, et omnibus bonis.
peribit ergo Rhona, pulsa corruet
fero canente classicum tuba sono,
et ulta stabis inter umbra caelites.
10. AD MELLEAM
O nimis semper mea vere amata
Mellea, o nostri pia cura cordis,
quanta de te perpetuo subit mi
causa timoris!
eminus quanquam iaculetur altus 5
aureos in te radios Apollo,
torquor ne fictus amans in illis
forte lateret.
et procul caelo pluvias cadentes
in sinus pulchros agitante vento, 10
horreo, insanum placidus tonantem
ne vehat imber.
somnians, et res vigilans ad omnes,
excitor; noctuque pavens dieque;
saepe si vestra potuit quis esse 15
quaero sub umbra.
11. DE OBITU PHILIPPI SIDNAEI EQUITIS AURATI GENEROSISSIMI
Matris pennigerum alites Amorum,
quid suaves violas per et venustas
nequicquam petitis rosas Philippum,
dumis usque Philip, Philip, sonantes?
confossum modo nam recepit Orcus, 5
omnes dum superare bellicosa
fama audet iuvenis; renunciate
funestum Veneri exitum Philippi,
vatem defleat ut suorum Amorum.
12. IN MELLEAM
Mellea mi si abeam promittit basia septem;
basia dat septem, nec minus inde moror:
euge, licet vafras fugit haec fraus una puellas,
basia maiores ingerere usque moras.
13. IN CULTELLUM
Cultelle, Veneri te quis iratus faber
tam triste dira contudit ferrum manu?
labella bellae caesa funesto scatent
per te cruore: ah nectaris quantum perit!
heu, heu, puellae personat planctu domus; 5
furit, dolori tantus accessit timor;
nec acquiescit uspiam; impotens loqui,
et basiare iam, quod est miserrimum:
at tu sceleste frustulatim diffulens
poenas Amori, sed nimis seras, dabis. 10
14. AD CASPIAM
Virgo compressa est, invitaque, Mellea iurat;
furem cur nollet prodere voce, rogo.
se mala respondit clamare cupisse, prehendi
solam cum solo sed metuisse viro.
o pudor insignis facilisque modestia, qualem 5
optarem soli, Caspia dura, tibi!
15. AD EANDEM
Phoenicem simulas, Caspia, Persicam,
quae nunquam sociis ardet amoribus,
flamma sed moriens nascitur e sua.
exors tu pariter, solaque amantium
congressus fugis, et contiguas faces; 5
verum insana diem ne reparabilis
expectes volucris, fataque vivida;
formae flamma etenim nulla tuae parem
quibit reddere, non si Venus aurea
aut pulchrum in cinerem se Charites dabunt.
16. AD LABIENUM
Quae celare cupit non peccat foemina, dicis,
quae celat, peccat; sed, Labiene, minus.
17. IN CARINUM
Cogito saepe, Carine, sed infoeliciter, unde
signarit vultus tanta rubedo tuos:
nam sumptus ne sis vinosus terret, avaro
conditur gelida nec nisi coena fame.
porrho incoenatus nonnumqum, sordide, dormis, 5
aridulusque siti somnia vana vides.
esurientis at ora magis pallore notantur,
et macilenta creat livida signa fames.
quaero igitur tanti quae sit tibi causa ruboris;
forsitan hanc speciem pictus ab arte petis: 10
sed reliqua ut pingas quare vis pingere nasum
non video; totusque haereo et excrucior.
18. IN MELLEAM
Anxia dum natura nimis tibi, Mellea, formam
finxit, fidem oblita est dare.
19. AD CALVUM
Italico vultu donas mihi, Calve, machaeram;
more Britannorum protinus accipio.
id mi succenses; nunc ergo remittere conor;
quo more id faciam non tamen invenio.
20. AD NAEVOLAM
Desine, nam scelus est, neu perdere, Naevola, tentes
quod mihi suspirat Mellea basiolum.
qui ferro necat, aut rigido cor transigit ense,
terrenam molem dividit ille animae.
dulcia sed temere qui basia solvit amantum, 5
caelitus unitas dividit ille animas.
21. AD CALVUM
Foemina cum pallet ne dicas pallada quod sit,
si, Calve, ingenui munus obire velis:
languentem reficit mulier laudata colorem,
totum quem formae credita culpa premit.
22. IN LYCUM
Cum, Lyce, vovisti serum tibi funus, opinor
te latuit lapidem rene latere tuo.
23. AD LUCIUM
Crassis invideo tenuis nimis ipse; videntur
satque mihi foelix qui sat obesus erit.
nam vacat assidue mens illi, corpore gaudet,
et risu curas tristitiamque fugat.
praecipuum venit haec etiam inter commoda, Luci, 5
quod moriens minimo saepe labore perit.
24. AD MARINUM
Parvi tu facis optumos poetas;
laudas historicos, amasque laxum
sermonem, pedibus gravis Marine;
sparsas nec sale fabulas moraris.
cur mirabilis omnibus, Marine, 5
scriptor fit Plato? quippe fabulosus.
25. IN MAURUM
Tres elegos Muarus totidemque epigrammata scripsit,
supplicat et musis esse poeta novem.
26. IN COTTAM
Cotta per aestates ut in hortes dormiat urgent
uxor obesa, Canis, torrida Zona, torus.
27. DE CATULLO ET MARTIALE
Cantabat Veneres meras Catullus;
quasvis sed quasi silva Martialis
miscet materias suis libellis,
laudes, stigmata, gratulationes,
contemptus, ioca, seria, ima, summa; 5
multis magnus hic est, bene ille cultis.
28. AD MEROEN
Scortarum optes, Meroe nasuta, maritum;
diminui nasum sic puto posse tuum.
29. AD LUPUM
Adversus fortem poterit vis nulla valere,
et fateor; sed quis tum, Lupe, fortis erit?
30. AD HAEMUM
Notorum mandas morientum nomine libro,
atrum quem merito funereumque vocas:
sin cupis, Haeme, pius laetusque notarius esse,
inscribas vivos; sic liber albus erit.
31. AD OTTUELLUM
Promissis quoties videt capillis
blanditur mihi tonsor Ottuellus,
cum vix curticomo feret salutem.
an tonsoribus, ut suis puellis,
chari sunt et amabiles comati, 5
his formae studio, lucelli utrisque?
31A. IN LARGUM
Scripsit historiam bene Largus, nam scit apud se
quid per sex annos ederit aut biberit
32. AD PHILOCHERMUM
Quae potuit rivos retinere et saxa movere
musica, te nulla parte, vel arte, movet;
quod facit ergo cave, Philocherme, tarantula vulnus,
ictus enim, ni fit musica grata, peris.
33. AD IANUM
Cur tibi displiceat tua, Iane, quod uxor ametur?
an tibi quam nemo possit amare placet?
34. AD LAURENTIUM MYCHELBURNUM
Quis votis tibi, somne, supplicabit
tam surdo atque hebeti deo, clientem
qui sex continuas iacere noctes
molli me vigilem toro sinebas,
disperdique vaga cor inquietum 5
fessa et lumina cogitatione?
sed postquam salibus cubilibusque,
Laurenti, excipior tuis, solutos
cepit grata simul quies ocellos.
quod sane ob meritum puella si quae, 10
Laurenti, vigiles queritur horas
dum pulchra speculo intuetur ora,
mittam ad te, lepidum deum soporis.
35. AD IUSTINIANUM
Tu tuanquam violas, laurum, et thyma dicis olere
os consibrinae, Iustiniane, tuae,
ac veluti minio buccas, et labra notari:
ipso quin minio picta labella rubent,
atque genae; floresque remansos spiritus halat; 5
ex vero omnia habet; sed nihil ex proprio.
36. IN COTTAM
Non ego ne dicas vereor si quid tibi dico;
sed ne non dicas, Cotta, sed adiicias.
37. AD CASPIAM
Asperas tristis minitetur iras,
spemve promittat facies serenam,
semper horresco, quonian satis te,
Caspia, novi.
cum furis pulso retrahis capillos, 5
evocas morsu rigido cruorem,
quicquid occurit, nimis a perite
dextera torquet
fulmen hoc te terribilem, cruentam
sed manus reddit furibunda, et hinc te 10
sive ridentem metuo, benigne
sive loquentem.
forte sopitum haud aliter leonem
conspicit silvis tremulus viator,
et pedem flectens cavet excitari 15
ne fera possit.
37A. AD FRANCISCUM MANBAEUM
Dum vagus ignotas veheris, Manbaee, per oras
noctes atque dies vela notosque queror.
quam vellem misero qui te mihi surpuit illi,
si liceat, vento diripuisse caput.
effosisque oculis iugulum incidisse prophano, 5
ne cui tale dehinc spiret ab ore malum.
38. IN GALBAM
Natum Galba suum, domesticumque,
extremus quasi Persa sit, vel Indus
tractat, quod nothus est; nec alloquendum
censet, more nisi et stilo insolenti,
et nudo capite, hospes ut videri 5
omnino novus exterusque possit;
annon Galba satis superque ineptit?
39. IN NERVAM
Abstrahis a domini coena te, Nerva, sacrati,
nec tamen ut caecus numinis hostis abes;
nec tibi quod panis vel vinum displicet: immo
invitamenti vim levioris habent.
causa duplex prohibet; quia ventri nil emis una; 5
altera quod nimis haec sit sibi coena brevis.
40. AD NOBILISSIMUM VIRUM GULIEMUM PERCIUM
Gulielme gente Perciorum ab inclita,
senilis ecce proiicit nives hiems,
tegitque summa montium cacumina:
et aestuosus urget hinc Notus, gelu
coactus inde Thracius, rapit diem 5
palustris umbra, noxque nubibus madet.
tibi perennis ergo splendeat focus,
trucemque plectra pulsa mulceant Iovem:
refusus intumescat Euhius sciphis,
novumque ver amoenus inferat iocus; 10
novas minister ingerat faces, ruit
Glocestriensium in te amica vis, simul
furorem ut hauriant levem, facetiis
simulque molle lusitent per otium.
40A. DE THOMA GRIMSTONO ET IOHANNE GORINGO
Miror apud Gallos quid fortis pectore et armis
noster Grimstonus quidve Goringus agat.
nulli unquam bello melius potuere mereri,
nusquam virtuti terra maligna magis.
40B. AD EDMUNDUM SPENCERUM
Sive canis silvas, Spencere, vel horrida belli
fulmina, dispeream ni te amam, et intime amem.
41. AD BASSUM
Indiget innumeris vir magnus; maior at illo est
omnibus his quisque, Basse, carere potest.
42. IN HYRACMUM ET SABINUM
Hercamum graviter Sabinus odit,
Hyrcamusque male invicem Sabinuum;
Hyrcami cilia atque caecitatem
rides, ille tuam, Sabine, barbam
hirsutam, indomitam, et quasi cacatam. 5
alternis odiis peritis ambo,
incondite itidem superbientes
ambo, tum tetrici, atque curiosi,
exortes comitum, tenebrici ambo;
vos sic unanimes fere iidem et ambo, 10
quare tam male convenitis ambo?
43. IN RUFUM
Nupsit anus, sed amans dentes non Isba malignos
sustinet ut possit, Rufe, nocere tibi.
nam quem tritum habuit foelix modo despuit unum,
iamque suus passer, iamque columba tua est.
et tenero faciet lepidissima murmura rostro, 5
basia per morsus nec metuenda dabit.
foemineo placeant mala immatura palato,
sed rugosa viros canaque poma iuvent.
Rufe, novo fas sit tantum vovisse marito,
ne reparet dentes vivida nupta suos. 10
43A. IN CASPIAM
Sin unquam quae me odit sempere male Caspia amaret,
o quam firma ipso contra in amore foret!
44. AD ACCAM
Partem das animae, sed quae tibi tota fruenda est;
tu, mihi da partem qua licet, Acca, frui.
45. IN CARINUM
Pulvilli totidem colore, vultu,
textura, imparilique sectione
distincti, in tenebras tuas, Carine,
mirabar quibus artibus venirent.
perspexi modo; scilicet tabernas 5
omnes despolias, trahens ab illis
ornamenta tuum in cubiculillum:
quae postquam subigis tuis rapinis
ignotos penitus lares subire,
more istinc faciunt, nec est stupendum, 10
pulvilli siquidem tui, Carine,
iam spectent varie se, et insolenter.
45A. IN RUSTICUM
Glandem in fatidicam mutatum stultus amator
rivali insultans a Iove finxit avum;
at rivalis ait, “nequid mirere puella,
de quercu ob facinus nempe pependit avus.”
45B. IN BERINUM
Tres baccas ederae vorat Berinus,
de repente fit inclutus poeta.
45C. IRAE
"Scelesta, quid me? mitte, iam certum est, vale,
longe remotas persequar terrae plagas,
tuis, vel umbras Tartari, insidiis procul.
nec me retentare oris albicans rubor,
nec exeuntum lucidum hinc et hinc iubar 5
revocare poterit. improba aeternum vale."
ut dubia certas sensit irarum minas,
perculsa termulo cecidit ad pedes metu;
"quid”" misera dixit "sum merita dignum nece?
amans quod in te tam tetrum admisi nephas, 10
ut me relinquas perditam, ut pro me tuos?
ah siste, saevis imperes iris modum,
nec te immerentem perde. quid paras vide:
a me iam ut abeas poscis exilium tibi.
mane per has lachrymas, ocelle mi, precor, 15
respice tandem, amans ne amantem deseras."
sub haec furenti mi redardescit dolor,
pluraque parantem dicere his resequor prius:
"periura nullos aethere horrescis deos,
nec vindicantis scelera Adrasteae faces? 20
impura non tu maria, terras, sydera
adhibita falso polluis, spreta fide?
ah dulce nostros foedus ignes alligans
per te caducum cecidit, et tamen rogas
cur triste pectus opprimat silentium? 25
devota labra, mique sacratum femur
eiectus aequore naufragus miles premit.
disrumpor, eheu primulo vidi die
his exeuntem foribus ipsum militem,
his ipse ocellis militem, et tamen rogas 30
cur triste pectus opprimat silentium?
vale scelesta, vafra, foedifraga vale,
nec me retentes, nec per hanc guttam obsecres
summis natantem palpebris, corde inscio.
obfirmor, intuere, postremum vides, 35
nunc abeo, iam nunc ultimum dico vale."
iam taceo, pectus opprimit silentium.
continuo volucres excipit pedes furor,
effugio solus deviis errans locis
illam perosus, me, meos, diris agens; 40
"quicquid morae spem dederat in fugam date."
iras inanes risit aethereus puer,
frustraque pectus aestuans emolliit:
respicio, lenis imber irrorat genas,
quid hoc? amores dissidens odium parit, 45
sedantque mihi porro fluctivomum mare.
amo, peruro, redeo, miseram sordibus
et lachrymis oppletam et umbris conspicor,
supremus animum vix retardavit pudor
quin impotentiae suae indicium daret. 50
tandem facetam texui somnis moram,
horrenda referens visa, caedes, vulnera,
vultus relictae luridos, tabo illitos,
aut insequentem summa per iuga montium.
haec comminisci verus edocuit amor. 55
assensit illa, et sensit artem subdola,
sed tacita simulat uda nectens oscula;
o suave amoris dissidium! ita turtures
pugnando iungunt rostra dulci murmure.
46. DE MORTE CANIS
desinite, o pueri, ientacula vestra timere,
non eritis nostrae postea proeda cani:
quod lacera scit plebs errans per compita veste,
cur manet ex huius parta quiete quies.
47. IN CREDULOS CIVES
Bis sex Londinum vita concedit in una,
bis sex iuratos urbs speciosa vocat.
dispeaream praeter speciem vocemque virorum
bis sex istorum millia si quid habent.
nam sensus, animosque suos in iudice ponunt; 5
ex se non norunt ore favere reis:
servatum quis enim, cui iudex defuit, unum
secula per bis sex videt in urbe reum?
48. AD MELLEAM
Scelesta, quid me? mitte, iam certum est, vale:
longe repostas persequar terrae plagas,
tuis vel umbras Tartari fucis procul.
nec me retentare oris albicans rubor,
nec exeuntem lucidum hinc et hinc iubar 5
lenire speret: Circe, in aeternum vale.
rides, inepta? siccine iratti stupes
minas amantis? sic genas guttis lavas?
magisne rides? tam meus suavis tibi est
discessus? at nunc non eo, ut fleas magis. 10
49. IN TURBONEM
Turbo, deos manes celsi tu pondere gressus
tota in se terres ne sua tecta ruant.
50. IN CASPIAM
"Si quid amas," inquis, mea Caspia, "desine amare;
flammas ne caleant sic prohibere potes. "
ecquando coelum frondescit? terra movebit
astra? vel auditis non tremet agna lupis?
omnia naturae iam se contraria vertant; 5
aspera sic tandem Caspia mitis erit.
51. IN LYCUM
Quod pulcher puer est, potes videre;
quod te blandus amat, potes videre;
quod tecum bibit, et potes videre;
sed quae Lesbius impudenter audet
a tergo, Lyce, non potes videre. 5
52. AD AFRAM
Purgandae praefectum urbis notat, Afra, lutosa
frons tua neglecti muneris esse reum.
53. AD CASPIAM
Ne tu me crudelis ames, nec basia labris
imprime, nec collo brachia necte meo.
supplex orabam satis haec, satis ipsa negabas,
quae nunc te patiar vix cupiente dari.
eia age iam vici, nam tu si foemina vere es, 5
haec dabis invito terque quaterque mihi.
54. AD AMOREM
Cogis ut insipidus sapiat, damnose Cupido,
mollis at insipidos qui sapuere facis.
qui sapit ex damno misere sapit; o ego semper
desipuisse velim, sis modo mollis, Amor.
55. AD PAULAM
Grates, Paula, tuis ago libenter
magnis pro meritis, anus iocosa;
languenti mihi quae diem diemque
assidens, strepitu et levi cachinno
sustentare animum obrutum solebas. 5
nec certe ingenium moror retusum,
absurdumque satis; valere apud me
debet plus animi tui voluntas;
hausta non pharetra facetiarum,
ridendam quoque te dabas amico. 10
56. AD CASPIAM
Cur istoc duro lachrimae de marmore manent
quaeris, naturae, Caspia, sacra docens.
docta sed in causas nimium descendis inanes,
nam lacrimas haec flent saxa miserta meas.
57. IN BERINUM
Demonstres rogo mi tuos amores,
non ut surripiam tibi, Berine,
sed tanta ut scabie abstinere possim.
58. IN ERRICUM
Tene Lycus faecem dicit? tene, Errice, faecem.
ah nimis indigne dicit, et improprie,
faex a materia siquidem meliore creatur,
at tua stirps tecum sordida tota fuit.
59. IN AEMILIAM
Cum sibi multa dari cupiat, multisque placere,
quo probior tanto est nequior Aemilia.
namque operam accepto Thais pro munere reddit;
illa nihil, sed lucrum ex probitate facit.
ora, manus, oculosque gerat matrona pudicos; 5
unius haud partis sola pudicitia est.
omnibus arridere, omnesque inducere amantes,
quanquam intacta potest, nulla pudica potes.
60. IN LYCIUM ET CLYTHAM
Somno compositam iacere Clytham
advertens Lycius puer puellam,
hanc furtim petit, et genas prehendens
molli basiolum dedit labello.
immotam ut videt, altera imprimebat 5
sensim suavia, moxque duriora;
istaec contincuit, velut sepulta.
subrisit puer, ultimumque tentat
solamen, nec adhuc movetur illa
sed cunctos patitur dolos dolosa. 10
quis tandem stupor hic? cui nec anser
olim, par nec erat vigil Sibilla;
nunc correpta eadem novo veterno,
ad notos redit indies sopores.
61. IN EOSDEM
Assidue ridet Lycius Clytha ut sua dormit;
ridet et in somnis sed sua Clytha magis.
62 IN OVELLUM
Dedecori cur sit multum quod debet Ovellus?
nam fidei quis non esse fatetur opus?
63. AD MELLEAM
Insidias metuo quoties me, Mellea, pulchrum
dicis, sic capitur non bene cautus amans;
formosusque sibi visus se credit amari,
nequicquam; specie luditur ipse sua.
63A. AD EDOARDUM MYCHELBORNUM
Cum tibi tam cordi est, age, perdito arundine pisces,
fleverit hoc quamvis Pythagorea anima.
fleveris ipse licet cum febri citaveris alga,
aut penitus lapso cum pede tundis aquas.
vis vera? hoc studio, ne sit iuciundius, at te 5
tempora in hoc nolim tam bona conterere.
quanto elegis melius teneros captabis amores,
vel tua silvestrem ludet arundo deam.
64. IN GLORIOSUM
In caput, Herme, tuum suggrundia nocte ruebant,
haud istoc essent scilicet ausa die.
65. IN PHARNACEM
Pharnax haud alii ut solent novellum
si quando famulum sibi recepit
in tectum, faciem viri, torosque
viros inspectat; studia ingenive dotes;
sed quantum esuriens edat bibatque. 5
65A. IN COTTUM
Ille miser Cottus quid agit nisi cassa canendo
ut placeat nulli dum placet ipse sibi?
66. IN CASPIAM
Per nemus Elisium Dido comitata Sichaeum
pallida perpetuis fletibus ora rigat,
et memor antiqui semper, Narcisse, furoris
umbram sollicitas per vada nigra tuam.
debet ab adverso quisquis tabescit amore 5
supplicium stygia ferre receptus aqua.
Caspia, si pro te morientem poena moratur,
esto tuis semper iungere labra labris.
66A. AD HYMETTUM
Unde tibi ingratae subeunt fastidia vitae,
dulce Hymette, tua non nisi sponte miser?
nec pede transverso incedis nec popliti torto,
non oculo lippis, non tibi naris hiat:
nullus ab iniusto crescit tibi foenore census, 5
non tua mens fraudis conscia nec sceleris:
funera non fratris, non sunt tibi flenda sororis,
nec catulum audivi condoluisse tuum.
per te igitur nostros referas obtestor amores
quo demum invisa est nomina vita tibi? 10
iam scio, tu taceas, causae nimium esse recordor,
uxorem duxisti. iam morere, haud veto tibi.
67. IN CORVINUM
Corvinus toties suis iocatur,
nullum reddere suaviora posse,
seu nymphas cecinit, trucesve pugnas,
seu quicquid cecinit bonum, malumve;
hoc de se toties refert facetus, 5
ut tandem fatuus sibi ipse credat.
68. AD MELBURNIAM
Olim inter silvas, et per loca sola, Dianam
cum nymphis perhibent abstinuisse viris;
votivasque sacris seclusas aedibus, atram
fama quibus pepulit relligiosa notam.
tu sed pulchra, diserta, frequens, Melburnia, vivis; 5
virgo et anus nullis nota cupidinibus.
69. AD THOMAM MYCHELBURNUM
Tu quod politis ludere versibus
fratrum elegantum tertius incipis,
Thoma, nec omnes occiduas sinis
horas relabi prorsus inutiles;
diis sic beatis me similem facis, 5
ut laeter una iam numero impari.
ergo peraeque dividuum tribus
me dono vobis, quilibet integrum
ut Campianum possideat sibi,
primus, secundus, tertius invicem: 10
de parte ne sis sollicitus tua.
70. AD CAROLUM FITZGEOFRIDUM
Carole, si quid habes longo quod tempore coctum
dulce fit, ut radiis fructus Apollineis,
ede, nec egregios conatus desere, quales
nescibit vulgus, scit bona fama tamen.
ecce virescentes tibi ramos porrigit ultro 5
laurus; et in lauro est vivere suave decus.
71. AD MENUM
Te quod amet, quantumque, palam solet omnibus Hermus
dicere, sic fratres, sic quoque, Mene, patrem,
et quoscunque tuos; tacet is de coniuge tantum,
horum quam vestrum plus tamen extat amor.
exemplo quis enim chari livescit amici? 5
multorum invidiam sed trahit omnis amans.
ergo leves populi contemnas, Mene, susurros:
vero vis testi credere? crede tibi.
livida vix unquam propriis innititur alis
fama, sed Icariis; dum volat illa, perit. 10
72. AD PAPILUM
Cum tibi barba foret quam Zeno, quamque Cleanthes
optaret, totam deputat Hanno tibi,
ingentem in te vindictam meditatus ut hostis;
quod damnum ut repares, Papile, iure paras:
causidicosque gravi turgenscens consulis ira, 5
quam spe lucrifici laetitiaque fovent:
ex notis fore iuratos, quod perditur oris
qui decus agnoscent, rem graviterque ferent;
et mulctam statuent inimici nomine grandem:
hoc suadent illi, Papile, tuque voras. 10
sed mihi, quantumvis in neutro iure perito,
auscultato parum: sint, age, dicta prius
omnia vera, tamen, citius quam causa adolescet,
tota renascetur, Papile, barba tibi.
73. AD PHILOMUSUM
Ridiculum plane quiddam facis atque iocosum,
et surdo et stupido dum, Philomuse, canis.
omnia nam surdus miratur, sed nihil audit;
contra audit stupidus cuncta, probatque nihil.
74. IN MILVIUM
Quam multa veluti somnia accidunt vivis,
quae cum palam vident libenter haud credunt!
quis sat stupescit? torvus et senex ille,
profectus ima ex sorde, Milvius terram
ut nauseet, equesque urbe nobilis tota, 5
matronam et hanc, et illam, et alteram stupret!
est nostra tanquam turpe somnium vita;
id comprobat mors ipsa, cuius adventu
expergefacta mens suum petit coelum,
terrestiumque infra superbias ridet. 10
75. AD CRISPUM
Crispe, mones ut amem, sed caute, ne mihi probro
sit quod amem; caute nunquis amare potest?
est velut ignis amor, nihil est detectius illo,
protinus indicio proditur ipse suo.
76. AD CALVUM
Nunquam perficies, testeris ut omnia, Calve,
numina, quin minus assentiar atque minus.
credita quae primo res est, repetita rubescit,
labitur et nimium sollicitata fides.
tam multis homini nemo se purgat amico: 5
invidiam toties deposuisse parit.
77. AD EDOARDUM MYCHELBURNUM
Ibit fraternis elegis ornata sub umbras,
(munia si ad manes perveniunt superum)
et multum veneranda leves, Edoarde, tenebit,
aspectuque animas exequiisque soror.
o foelix si non fata importuna fuissent, 5
si non immature optima deficerent!
quid nunc perpetuum fas est sperare beatis?
quid connubia? quid floridae amicitiae?
aetas quid? nondum sex luna impleverat orbes
deseruit iuvenem cum malefidus Hymen: 10
cum desiderio sed enim decedere vita,
non mors, longa mora est; non obit aeger, abit.
77A. DE RERUM HUMANARUM INCONSTANTIA
Constat nulla dies, anno superimminet annus,
quicquid mortale est hora propinqua rapit.
sic moriemur? ad haec ludibria nascimur? et spes
fortunaeque hominum tam cito corruerint?
78. IN OBITUM FRANCISCI MANBAEI
Quid tu? quid ultra, Phoebe, languenti diem
aperis? beatos ista lux magis decet;
sordes et umbras semper infoelix amat
aerumna, misero nulla nox atra est satis.
heu, heu, sequar quocunque me rapiet dolor, 5
et te per atra Ditis inferni loca,
Manbaee, lacrimis ora perfusus, petam;
flectamque manes planctu et infimos deos,
liminaque dira molliam, ac usque horridas
Acherontis undas; cuncta nam pietas potest: 10
quaqua redibis moeror inveniet viam.
tum rursus alma luce candebit polus,
ultroque flores terra purpureos dabit;
omnia virebunt; sentiet mundus suum
decus renasci, sentiet tremulum mare, 15
suumque flebit ipse Neptunus nephas.
ah, siste vanos impetus, demens furor,
ostiaque mente ficta Ditis excute,
occlusa vivis, nec reclusa mortuis:
fac iure tu quod quilibet miser potest, 20
luge; supersit hic tibi semper labor.
79. DE HOMINE
Est homo tanquam flos, subito accrescit et aret;
vis hominem floremque una eademque rapit.
ceu flos est? minus est: nam mores ut utrumque coaequat,
quam bene flos, hominis tam male funus olet.
80. IN BARNUM
Mortales decem tela inter Gallica caesos,
Marte tuo perhibes, in numero vitium est:
mortales nullos si dicere, Barne, volebas,
servasset numerum versus, itemque fidem.
81. AD LUPUM
Cum tacite numeras annos patris improbus haeres,
sic, Lupe, succlamas, omnia tempus habent;
sumptus sive gravet, seu te mulctaverit uxor,
concludis vehemens, omnia tempus habent.
sic semper; chymico nunc te committis Orello, 5
mox vere ut dicas, omnia tempus habent.
82. AD CASPIAM
Nescio quid aure dum susurras, Caspia,
latus sinsitrum intabuit totum mihi.
83. AD TURANIUM ET NEPHEIUM
Mi Turanule, tuque, mi Nephei,
quin effunditis intimos chachinnos,
hem, murum prope dirutum videte
coram qui peragit domi latenter
quod debent saturi; ecce servus autem 5
caute praemonitus, caputque nudus
stat praefixus hero, ne obambulantes
spectent luminibus parum benignis;
dextra composite tenet galerum
a tergo dominum lubens adorans; 10
nasum sed graviter premit sinistra
a tergo dominum haud lubens adorans.
o servum lepidum, probum, pudicum,
vultu qui superat tacente mimos,
Tarltonum et streperi decus theatri! 15
84. AD IANUM
Sabbato opus nullum nisi per scelus igne piandum
posse exerceri, fervide Iane, putas:
Iane, voras medice pilulas, at non operantur,
has puto te sacro sumere posse die.
85. IN SANNIUM
Quae ratio, aut quis te furor impulit, improbe Sanni,
foemineum ut sexum mente carere putes:
cum mea diffusas foelix pre pectus amantum
unica possideat Caspia centum animas.
86. AD ARNOLDUM
Non si displiceat tibi vita, Arnolde, graveris;
hac ut displiceat conditione data est.
86A. DE SE
Usus et hoc natura mihi concessit utrinque
ut sim pacis amans, militiae patiens.
87. AD GENIUM SUUM
Quid retines? quo suadet Amor, Iocus atque Lyaeus,
ibo; sed sapiam; iam sine, chare geni.
88. AD NASHUM
Commendo tibi, Nasse, paedagogum
Sextillum et Taciti canem Potitum,
teque oro tua per cruenta verba,
et per vulnificos sales, tuosque
natos non sine dentibus lepores 5
istudque ingenii tui per acre
fulmen, ridiculis et inficetis,
irati ut tonitru Iovis, timendum;
per te denique Pierum serenum,
Parnassumque, Heliconaque, Hippocrinenque, 10
et quicunque vacat locus camaenis,
nunc oro, rogoque, improbos ut istos
mactes continuis decem libellis;
nam sunt putiduli atque inelegantes,
mireque exagitant sacros poetas, 15
Nasonemque tuum et tuum Maronem,
quos ut te decet aestimas, tegisque
ne possint per ineptias perire.
quare si sapis, undique hos latrones
incursabis et erues latentes; 20
conceptoque semel furore nunquam
desistes; at eos palam notatos
saxis contuderit prophana turba.
89. AD CASPIAM
En miser exclusus iaceo, ceu montibus altis,
Caspia, nix nullo respiciente cadit:
meque tuus liquefecit amor violentius absens,
sol teneram iniecto quam solet igne nivem.
89A. AD MELLEAM
Dente vel ungue petat me Mellea perfero: credas
qui impatienter amat, tam patienter amet?
89B. AD DOLOREM
Si deus est aliquis dolor, aut in vallibus atris
cum diis infernis ut perhibent habitat,
illi ter centum caepes mox sacrificarim,
desinat ut nobis cor miserum exedere.
90. AD CALVUM
Est quasi ieiunum viscus tua, Calve, crumena;
id bile, hanc vacuam servat amore iecur.
91. IN BYRSEUM
Multis ad socerum queritur de coniuge Byrseus,
nupta quod externos suescit amare viros:
at breviter socer, "Et talis mi," ait, "illius olim
mater erat; credo, foemina et omnis erit.
commune et iuvenile malum est, quod serior aetas 5
sonabit, spiro, sanctaque canities."
de me nec socero verum est hoc, Byrsee, clamas:
sed potuit, sed habet fabula ficta salem.
92. AD CASPIAM
Ecquando vere promissam, Caspia, noctem,
praestabis, cupido facta benigna mihi?
nox ea, si moriar, sat erit mihi sola beato;
si vivo, non sunt millia mille satis.
93. IN BRETONEM
Carmine defunctum, Breto, caute inducis Amorem;
nam numeris nunquam viveret ille tuis.
94. AD CORVINUM
Sextum perfidiae haud satis prudenter,
Corvine, insimulas, redarguisque
nequaquam meminisse quod spopondit
aequali, vel etiam potentiori;
quin eludere, si sit usus, ipsum 5
audere intrepide suos parentes.
laesam dic age vi’n fidem experiri?
hunc ad coenam hodie vocato, vel cras,
vel tu postridie, perendieve,
sin mavis vel ad ultimas calendas; 10
ni praesto fuerit, per et tabernas
omnes undique quaeritans volarit,
quas te nec meminisse iam nec unquam
usurpasse oculis in hunc diem usque
audacter mihi deierare fas sit: 15
postremo nisi praebeat vocanti
convivam memorem se, et impigellum,
coenam coxeris hanc meo periclo.
nullumne hoc specimen fidelitatis?
94A. IN SOCERUM FRAUDULENTUM
Qui iacet ad pontem nudus, Thurbarne, rogator
filius Hepsis erat, sed gener Eudivali.
94B. IN TRICIUM
Tres habuit, quartumque potest sperare novercam,
et Tricius miserum se tamen esse negat.
94C. IN GELLAM
Pura basia fert refertque Gella,
et puram venerem, salesque puros.
verum est, non nego, Gella Puritana est.
94D. AD IOANNEM DAVISIUM
Quod nostros, Davisi, laudas recitasque libellos
vultu quo nemo candidiore solet:
ad me mitte tuos, iam pridem postulo, res est
in qua persolvi gratia vera potest.
95. AD HYSPALUM
Sanum lena tibi promittat ut, Hyspale, scortum,
puram sentina quis sibi quaeret aquam?
96. AD LICINIUM
Non quod legitimum id bonum necesse
censetur, Licini; bonum sed ipsum
semper legitimum putare par est.
foenus nam licitum fatemur omnes,
nem non malus at bonum vocabit. 5
97. IN AVARUM
Omnia dum nimium servas, miser, omnia perdis,
nec tua sunt toties quae tua, Paule, vocas.
98. IN LUPERCUM
Uxorem Lycii senex Lupercus
strato admoverat, imminens puellae;
absentis domini exilit molossus
subventurus herae, vagasque morsu
partes mollis adulteri revulsit. 5
stat moechus lachrimans sine eiulatu,
testes nequitiae suae recuans,
testes nequitiae suae requirens.
o rem ridiculam! magisne dicam
hanc plane miseram? canem vero esse 10
plus quam femina, quam uxor est, fidelem.
99. IN ERRICUM
Cum stygio terrere umbras vultu, Errice, possis,
dic per Plutonem quid tibi cum speculo?
99A. IN HERMUM ET HERMIAM
Adria nec fluctus, Lybicum nec littus arenas,
Hermia nec moechos, scorta nec Hermus habet.
99B. AD THYSIMELLAM
Si sapis increpitare meam, Thusimella, cavebis
nequitiam, referet multa tacenda dolor.
seque tuis thalamis reperisse fatebitur, olim
quae sibi famosus praetulit arma deus.
100. AD TUCCAM
Nil aeris, magnam sed habes tu, Tucca, crumenam;
atque animum, quantum nulla crumena capit.
101. AD PONTILIANUM
Quod iuvenis, locuplesque sibi consisceret ipse
Eutrapilus mortem, Pontiliane, stupes;
nam neque spretus amor, nec dedecus impulit atram,
non iactura gravis, nec sine mente furor;
haud dolor excrucians, tetri aut fastidia morbi; 5
cunctos causa fugit, sed mihi vera patet;
hanc voco desidiam, quam res accendere nulla
cum potuit, vitae nausea summa fuit.
102. DE PUELLA IGNOTA
Regalem si quis cathedram prope percutit hostem,
exigitur sonti vindice lege manus.
impune ergo feret quae cor mihi figit amicum
virgo, oculis feriens quo stetit illa loco?
parce tamen rigidumque nimis summitte vigorem, 5
sacrosanctum ius: arbiter assit Amor,
ille Amor aethereos qui non violarit ocellos;
non ego, non tanti funera mille forent.
103. AD CHLOEN
Mittebas vetulam, Chloe, ministram,
lippam, tardipedem, et febriculosam
ad me luce nova aureos rogatum;
mane istuc mihi non placebat omen.
103A. IN PRETTUM
Una tibi manus est, unus pes, Prette, sed unus
pes ad potandum sufficit, una manus.
quin lippis oculis quoque potio multa nocebit,
tu quasi non posses absque oculis bibere?
at clementer edunt qui potant, tu satur ipso 5
nec quo nupsisti diceris esse die.
104. IN PHILONEM
Dulcis cum tibi Bassiana nupsit
nemo non male clamitans ferebat
tam pulchram illepido dari puellam,
torvus quique adeo et nigellus esses.
caedis te, Philo, post reum malignae 5
suspensum populus frequens Tyburni
spectans, et querulam expiationem,
occassumque tuum pie gemiscens,
turmatim redit; obviisque narrat
exemplum iuvenis viri, et torosi, 10
perdigna facie artubusque pulchris:
sic praebet miseris nimis popellus,
detractatque male imprecans beatis.
at vobiscum agitur satis benigne
os durum quibus, horridique vultus, 15
aut distorti oculi, patensve nasus,
pulchri nam fieri, ut lubet, potestis,
si de quercu aliqua, per aut fenestram,
vultis praetereuntibus parumper
pendere horribili modo intuendi. 20
de vobis bona multa praedicabunt
omnes, quique etiam solent in omnes
quaevis dicere turpiora veris,
vitae qui levibus bonis fruuntur.
105. IN PAULINUM
Non agros, Pauline, tibi, non splendida tecta,
non aurum invideo, ferripedes nec equos;
sed tam casta thoro, tam pulchra quod obtigit uxor,
tam lepda, alternoque obvia melle tibi,
moribus apta tuis et ficta per omnia votis: 5
invidiam faceret ni prohiberet amor.
106. DE SE
Nos quibus unanimi cura est placuisse puellae,
quam multa insipide dicimus et facimus!
quae simul ad sese rediit mens, omnia ridet,
afficiturque videns ipsa pudore sui:
sicut ego hesterna; sed quid mea crimina stultus 5
profero? non faciam, tuta silentia sunt.
107. IN MATRONAM
Abscidit os Veneris famulae matrona, marito
ne mutuum rursus daret:
quid fecit? culpae cupiens occludere portam,
insulsa patefecit magis.
107A. IN MARSIUM
Marsie, gente tua quam dudum indigna tulisti,
quis vel tibicin tam misere unquam habitus?
108. AD COSMUM
Cernit Aper vigilans annos post mille sepultos;
talia sed caecus cernere, Cosme, potest.
109. DE MELLEA ET CASPIA
Uror amat plures quod Mellea, Caspia nullos;
non sine rivali est aut amor, aut odium.
110. AD SABELLUM
Tuus, Sabelle, lippus iste cum furit
cunctis minatur clam venena Colchida,
et atra quicquid ora Cerberi vomunt.
ab India usque virus omne colligit,
per uda stagna, perque marcidos lacus, 5
emitque pluris aspidem, quam tu bovem:
Hyberniam odit, namque ibi nusquam nocens
bestia timetur, pabulum quae toxicis
praebere dirum possit, id Pico grave est.
quin imprecari Tartarum deo solet 10
Lernae quod olim tabidam extinxit feram.
hunc ego, Sabelle, rideo veneficum,
tu vero ab istoc perdito retrahe pedem;
ulcisci amicum tutius, quam hostem potest.
111. IN MILVUM
In putrem ut sensit se Milvus abire salivam
servatam testa condidit aureola;
et super inscripsit, MILVI NON OSSA, CINISVE,
SED MILVUS, MILVI HIC SIVE SALIVA SITA EST.
112. IN CALPHAM
Ridicule semper quantum mihi, Calpha, videtur,
a multis iactas te sine dote peti?
nam quis quod nusquam est petat? aut captabit inani
siccum spe patrem, pumiceum vel avum.
113. AD CASPIAM
Caspia, laudatur feritas in te, tua quicquid
atrum in candorem vertere forma potest.
113A. AD IOHANNEM DOLANDUM
O qui sonora coelites altos cheli
mulces et umbras incolas atrae Stygis,
quam suave murmur! quale fluctu prominens
Lygia madentes rore dum siccat comas,
quam suave murmur flaccidas aures ferit 5
dum lenis oculos leviter invadit sopor!
ut falce rosa dissecta purpureum caput
dimittit, undique foliis spargens humum,
labuntur, hei, sic debiles somno tori,
terramque feriunt membra ponderibus suis. 10
Dolande, misero surripis mentem mihi,
excorsque cordi pectus impulsae premunt.
quis tibi deorum tam potenti numine
digitos trementes dirigit? is inter deos
magnos oportet principem obtineat locum. 15
tu solus affers rebus antiquis fidem,
nec miror Orpheus considens Rhodope super
siquando rupes flext et agrestes feras.
at, o beate, siste divinas manus,
iam, iam, parumper siste divinas manus! 20
liquescit anima, quam cave exugas mihi.
114. IN AMICUM MOLESTUM
Non placet hostilem nimium propensus ad iram,
quive leves graviter fert inimicitias;
nec placet eructans odiose plurima quisquam,
fretus iam veteris nomine amicitiae.
114A. IN BERINUM
Pegaseo dum se miratur fonte Berinus,
interiit misere captus amore sui.
115. IN HANNONEM
Divitias vocat Hanno suas sua carmina, tales
morsus divitias Irus habere potest.
116. AD CAMBRICUM
E multis aliquos si non despexit amantes,
si tua non fuerit rustica nata, fremis?
aut tam formosam tibi, Cambrice, non genuisses,
aut sineres nato munere posse frui.
castae sint facies sua quas sinit esse pudicas, 5
pulchrior huic forma est quam decet esse probis.
116A. IN COTTUM
Scire cupis Cottus quid agat, Lyte? cogitat Hermo
curandum tradat mentulam, an Hersilio.
117. AD LEAM
Privato commune bonum, Lea, cum melius fit,
obscurum plane est foemina casta bonum.
nam nulli nota, aut ad summum permanet uni,
omnibus atque aliis est quasi nulla foret;
sin te divulget, mala fit; quare illa bonarum 5
aut rerum minima est, aut, Lea, tota mala.
118. DE AMANTIBUS
Olim si qua fidem violasset foemina, quanquam
tunc extra legem viveret, inque nota;
una nocte novo si forte vacaret amanti,
materies elegis plena furoris erat.
quaestus causa fides taceat iam lubrica, nostris 5
sat firma est, si sit sana puella satis.
119. DE VENEREA LUE
Aegram producit Venerem mundana senectus,
contractamque nova perditione luem;
suspectam quae nunc Helenam fecisset, et omnes
Laidis arceret iure metuta procos.
120. IN CRASSUM
De sociis loquitur praeclare Crassus, et illis
quae non sunt tribuit praedia, rus, et agros;
ingenium, formam, genus, artes, omnia donat;
tale sodalitium Tucca libenter amat.
121. AD EDOARDUM MYCHELBURNUM
Prudenter facis, ut mihi videtur,
et sentis, Edoarde, qui optimum te
longe pessima ab urbe sevocasti,
vix anno ter eam aut quater revisens;
tum Pauli simul ac vides cacumen, 5
ad notos refugis cate recessus,
urbis pestifera otia, et tenaces
vitans illecebras, lubidinesque,
at nos interea hinc ineptiarum
portenta undique mille defatigant; 10
conventus, ioca, vina, bella, paces,
ludi, damna, theatra, amica, sumptus;
inclusos itidem domi fabrorum
aurigumque tonitrua, eiulatus,
vagitusque graves agunt Averni 15
usque in taedia; rursus ambulant
occursu vario in via molestant
curti causidici, resarcinatis
qui gestant manibus sacros libellos;
horum te nihil impedit diserto 20
quo minus celebres lepore musas
sub iucunda silentia: o meorum
cunctorum nimis, o nimis beate!
122. IN GALLAM
Ilia cur tenue usque sonent tua nescio, Galla,
te nisi quod cantor Tressilianus amet.
123. IN FUSCINUM
Contrectare tuos nequeam, Fuscine, puellos
non myrrham, non si thura, rosasque cacent.
pro turpi est quicquid facilis natura negavit;
si faciem demas, nec placet ipsa Venus.
124. AD CASPIAM
Admissum tarde, cito, Caspia, laesa repellis:
constans ira, levis sed mulierbris amor.
124A. AD PRETTUM
Prette, non ita dico, te ut putarim
servitutis egere. sive reges,
sive sceptigeri ambiant monarchae;
hoc tantum moneo, nec obsecrantem
te servire potesse apud sagacem 5
vicinumque meum, tuumque Largum;
putrem nam ferat ut pedem manumque,
ferre non poterit voracitatem.
125. AD CANDIDUM
Sis licet ingenuis nunc moribus, aequior ipso
Socrate, vel minima, Candide, labe carens,
nescis qualis eris cum tu novus aleo fias,
teque auctum lucrum qualibet arte trahat.
victor ut evadas, nullum ut ferat alea damnum, 5
attamen ingenium poluet illa tuum.
126. IN GALLAM
Poscit amatorem fervens sibi Galla Priapum,
frigida sed castum Thespilis Hippolitum:
hinc ego Lapsascides fieri tibi, Thespilis, opto,
Gallae sed gelido purior Hippolito.
127. IN BERINUM
Credita quae tibi sunt mutato nomine prodis,
nomine mutato cuncta licere putas;
cur tibi nil credam iam si vis, quaere, Berine;
mutari nomen nolo, Berine, meum.
128. AD SIBYLLAM
Nil non a domino bonum creatum,
audacter satis hoc, Sybilla, dicis;
nec non ergo bonam creavit Euam;
illam sed tamen oscitanti Adamo,
nequa perciperet bonam creari. 5
128A. AD HALLUM
Sors hominum dubitas avium an praestantior, Halle?
perspicuum est, me odit Caspia, psittacum amat.
128B. AD ROBERTUM WO.
Novi dedecoris pudore ruptus
ille Marsius, ut putas, Roberte,
armatos homines quot aggregavit?
quot summo genere inclitos amicos?
quot conductitios? quot et clientes? 5
tantum coniicito, nihil nocebit
tam magno in numero parum vagari.
ut putas rogo te quot aggregavit?
ipsus si tibi dixero, Roberto,
vis mi credere iam? profecto nullos. 10
128C. AD MELLEAM
Anglia quotquot habet iuras, mea Mellea, soli
muneribus Veneris cedere posse mihi,
Anglia quotquot habet qui scis, mea Mellea, quanti
muneribus valeant fortipremae Veneris?
128D. DE UXORE FABRI
Lemnia tardipedem dea vix toleravit unum,
Vulcanos Venus hic sustinet una duos.
leno vir et faber est, pariter fabricatur adulter,
ligneus hic pupos, aeneus ille globos.
notus uterque, satis, satis o nimiumque puellae, 5
cui magis ut placeam iam faber esse velim.
129. IN GELLAM
Tactam te, ad vivum sed nunquam, Galla, fateris;
vah, quota pars carnis mortua, Galla, tuae est!
130. AD EURUM
Rerum nomina, resque mutat ipsas
usus multimoda vicissitate;
id si vis lepide aestimare dictum,
inspectes capita, Eure, foeminarum;
nam pars illa novi satis dat una, 5
ne quid de mediis loquar, vel imis.
131. AD PAULINUM
Quid, Pauline, meas amationes
inclamas? quasi sit parum perire,
ni tu hanc insuper aegritudinem addas.
at si quid ratio ista promoveret,
declamare aliquot dies polite, 5
pulchre, et sobrius ipsemet potessim,
depingens graphice protervi amoris
mille incommoda, vel deinde mille,
quae nusquam tibi dicta, scripta, picta
occurrunt, neque visa somnianti 10
unquam; sed tamen usque me moleste
castigas miserum, diu perorans;
obtundis, scio, perditum sinam me
consulto fieri, lubet perire,
suaves dum peream per ipse amores. 15
132. IN CORNUTOS
Uxoris culpa immeriti cur fronte mariti
cornua gestari ludicra fama refert?
an quia terribilem furor irritus, atque malignum
efficit, armatis assimilemque feris?
an quod ad hanc faciem satyros, umbrasque nocentes 5
fingimus, atque ipsum Daemona cornigerum?
an quod apud populum tantum fortuna nocentes
reddit, nec verum crimina nomen habent?
133. AD HERMUM
In re si quacunque satisfacis omnibus, Herme,
cur hoc uxori non facis, Herme, tuae?
134. AD AUFILENAM
En dat se locus arbitris remotis,
Aufilena, meo tuoque amori:
quam nunc suave rubent repente malae,
invitoque etiam rubore candent!
quam mollis manus, et benigna colla! 5
tam belli poterunt pedes latere?
vicina et genua, invidente palla?
quid me tam male pertinax repellis?
nempe est foemineum parum efferari,
sed tandem furor hic recedet ultro. 10
aufugisti etiam? vale, proterva,
deformis, pede sordido et fugaci:
vultus ergone tam feros probavi?
cervices rigida? manus rapaces?
non mi esset melius carere ocellis, 15
quam sic omnia perperam videre?
134A. AD ANNAM
Das mi animam et Leio, non te bene dividis, Anna:
tu mihi da tantum corpus, et illi animam.
135. AD BATTUM
Qui tibi solus erat modo formidatus adulter,
iam, Batte, excruciat prodigiosa Venus.
quaevis Pasiphae est cogente libidine; tu si
rivalem admittas denuo tutus eris.
136. AD MELLEAM
Quid maeres, mea vita, quidve ploras?
nec fraudem paro, quod solent prophani
caros qui male deserunt amantes;
nec, praedator uti, arduum per aequor
Hispanas reveham, Indicasque nugas: 5
expers sed Veneris, Cupidinisque,
silvae iam repeto virentis umbras,
et dulcem placidamque ruris auram,
ut memet reparem tibi, et reportem
lucro millia mille basiorum. 10
137. AD THELESINAM
Expressos Helenae vultus Paridisque tabella
foedarunt quaedam sicut ab ungue notae;
hoc, Thelesina, doles, sed et hoc bene convenit illis,
iurgia nam quovis esse in amore solent:
quid cum te urgerem solam, quod amantis in ore 5
saeva impinxisti vulnera facta manu?
138. IN FABRUM
Heus, puer, haec centum defer sestertia Fabro;
quid stas, quid palles? quid lachrimas, asine?
curre, inquam: pueros quamvis praecidat inanes,
de nummo poterit lenior esse tibi.
139. IN AFRAM
Cum tibi tot rugis veterescat nasus, ut illi
surgere Spartanus debeat, Afra, senex:
cumque tuos dentes emat antiquarius Hammon,
prosint et tussi pharmaca nulla tuae;
nubere vis puero, primo moritura Decembri: 5
sic facere haeredem non potes, Afra, virum.
139A. IN SE
Olim fungus ego, silex verebar,
ne non utibilis viro emineret
penis, qui puero excitatus altum
moentis caput extulit torosis.
tum nec apposita manu fovere, 5
nec sum tangere, nec repellere ausus,
nimirum metuens adulta stirps haec
ut posset pathico orbe comprehendi.
vos iam intelligitis, viri et puellae,
multo sed magis improbae puellae, 10
quam stulte, illepideque rusticeque
summae laetitiae meae dolebam.
nec si grandior exiisset alnu
idcirca fore mi magis verendam,
aut plus penivorae arduam puellae. 15
139B. IN NORVANUM
Se stupidum semper dicit Norvanus, et est: hoc
cum vere dicit, quomodo dissimulat?
140. AD COSMUM
Ad vitam quid, Cosme, facit tua mortis imago?
esse ut te miserum, pulvereumque scias?
cum sit certa tibi satis, obliviscere mortis;
res vitae incertas has age; vive, vale.
141. AD ATEN
Reginae cum tres pomi de iure coirent,
te salebris, Ate, delituisse ferunt,
et miseras risisse; quid hic, dea, si licuisset
pro pomo rigidam supposuisse tibi?
142. IN APRUM
Crispo suasit Aper febricatanti
pestem protinus hanc inebriatis
tolli, sed penitus furente Baccho.
assensum est; bibitur simul; valere
Crispus coepit, Aper febricitavit. 5
143. IN FUSCUM
Quasvis te petere et sectare, Fusce, puellas
credis, ridiculus nec reticere potes.
haud aliter cymba vectus puer ire carinas
ad se omnes dicit garrulus, atque putat.
144. AD LUCILLUM ET MANBAEUM
Charior, Lucille, anima vel illa
esse si quidquam pote' charius mi;
tuque, Manbaee, unanimi sodalis
delicium et mens,
ecquid acceptistis, eratne laetum, 5
otia exegisse, Cupidinemque,
et suos iam denique Campianum e
pectore amores?
nam sat illuxisse dies videtur
illa me festiviter, et beate 10
quae brevi tantas penitus fugavit
luce tenebras?
i fuge hinc, abiecte Amor, exulatum!
tam ferum haud par est hominum imperare
mollibus curis, ad eas redi unde es 15
rupibus ortus.
144A. AD LIBRUM
Desine, iam satis est, nimium lascive libelle,
et vix Romano qui pede tutus eas.
at vos o Latiae peregrinae parcite pus”,
et fiat vestri pars levis illa chori.
145. IN MAMURRAM
Pediculosus esse quis sanus segat
versus Mamurrae satyricos, si quis legit?
mordent, timent ungues, pedes et sex habent.
146. IN VINCENTIUM
Astrictus nunc est Vincentius aere alieno;
in proprio nimium hic ante solutus erat.
147. AD AEMYLIUM
Aegris imperat usque possitallam
impostor Litus, AEmyli: quousque?
nummos ridicule usque dum dat aeger.
148. IN PARCOS
Parcos ingenui non est laudare poetae,
cui vetus horrendos antipathia facit.
149. AD MARCELLUM
Scilla verecunda est; Scilla est, Marcelle, venusta.
si verum utrumque est, vix habet illa parem.
150. AD MATHONEM
Arguo cur veram ficto sub nomine culpam
quaeris, nec titulis te quoque signo tuis.
nunquam si fingit non est epigramma poema;
vix est simpliciter cui, Matho, vera placent.
151. AD COSMUM
Laudatus melior fiet bonus, et bona laus est;
solis at quae sit debita, Cosme, bonis:
re turgente mali quamvis, et honore fruantur,
laudem ne sperent, non vacat illa malis.
152. IN OLUM
Sat linguae dedit, Ole, sator tibi; parte sed ulla
hanc potuit melius figure quam capite:
nam sentit tanquam lapis hoc; tua voxque palati
est,
faucis, pulmonis, denique mentis egens:
si foret, Ole, tuam mihi fas disponere linguam, 5
haereret qua tu pedere parte soles.
153. IN EUNDEM
Summo ut significet patrem sedisse senatu,
hoc aliquando quod is pederat, Olus ait.
154. IN HIPPONEM
Lites dum premit Hippo foenerator,
imam ad pauperiem redit, nec ullus
ex omni magis est ei molestus
sumptus, quam misero diu roganti
assem quod dederat semel minutum, 5
solum quem sibi nunc egenus optat;
laetus causidicis volensque cuncta
praebebat siquidem daturus et iam
esset copia si secunda votis:
invitus, genioque retrahente, 10
solum sed tribuit gravatus assem.
155. AD EURUM
Eure, bonum, non ordo facit, non res, locus, aetas:
fit licet his melior, nascitur ipse bonus.
156. IN MYCILLUM
Flagris morio caeditur, Mycillum
pullum consiliarii Mycilli
quod stultum vocitavit, at merentem;
dicat de patre iam, nihil pericli est.
157. AD LALAGEN
Corpora mille utinam, Lalage, mea forma subiret;
unum spes esset cedere posse mihi.
158. AD HAEMUM
Quasdam aedes narras ubi certis, Haeme, diebus
vilia de summo culmine saxa cadunt.
daemonii hoc opera fieri contendis, at illud
vix credo; credam si pretiosa cadent.
159. AD ARGENTINUM
De gallinarum genere est tua fertilis uxor,
Argentine, viro nam sine saepe parit.
160. AD TELESPHORUM
Nec tibi parca placet, nec plena, Telesphore, mensa;
amplior haec avida est, ut minor illa, gula:
quantus enim cibus est aliena in lance relictus
expleto quereris tu periisse tibi.
161. AD CASSILIANAM
Cur proba, cur cunctis perhibetur casta Nerine?
assuevit nondum, Cassiliana, tibi.
162. AD HERMUM
Ad latus, Herme, tuum spectans, siquando machaeram
laudo, tumes, dicens illa paterna fuit.
si vel equum celerem pede, sive armenta, vel aedes
miror, et haec fuerant omnia patris, ais.
si vultum commendo tuum, fuit ille paternus; 5
servumque et scortum, et singula patris habes.
sed cum nulla sit, Herma, tuae constantia linguae,
hanc bene maternam, si fateare licet.
163. IN MARCELLINAM
Virgo olim cinerem et lutum solebat
Marcellina avido ore devorare;
nunc moechos amat, at lutosiores
ipso, Calve, luto; quid esse credam?
annon pica animi quoque haec laborat? 5
164. AD EURUM
Sacras somniat, Eure, conciones,
et pronunciat ore sem’ aperto
Pyrrhus: dissimulat, nec est sacerdos.
165. AD PONTILIANUM
Nascitur in lucem primo caput, unde gubernat
pars senior, coelo proxima, sphaera animae;
huic decor oris inest, huic sermoque, mentis imago,
et prope totus homo est, Pontiliane, caput.
166. AD COSMUM
Sub specie mala, Cosme, boni dominantur: honesti
usus ut exoluit, sic decus omne perit.
167. AD PAPILUM
Non sapit in tenui qui re ius, Papile, sperat;
solis id magnis divitibusque datur.
168. AD EURUM
Dilutum iudex vinum bibat, ut sonet ore
ius quoque dilutum; displicet, Eure, merum:
at nunc iuridicus ius dicit, negligit aequum;
ius ita qui iudex dicet iniquus erit.
169. AD CALVUM
Et lare ridiculum est, aliena et quaerere terra
pacem animi; nusquam est, sit nisi, Calve, domi.
170. IN MELISSAM
Sex nupta et triginta annis, sterilisque, Melissa
nata ex se tandem prole triumphat anus:
cura dei reges vobis proceresque cavete,
portentum statua parturiente fuit.
171. AD DAUNUM
Carmen, equestris homo, cur fingis, Daune? poeta
si vis esse nimis forte pedester eris.
172. AD COSMUM
Cosme, licet media tua pangas carmine nocte,
affulget schedulae dexter Apollo tuae.
metrica scripturo sal vel sol adsit oportet
perpetuo; insulsa et frigida nemo sapit.
173. AD EURUM
Qui se, nec multis praeter se gaudet amicis,
si nihil, Eure, vetat noster amicus erit.
174. AD LABIENUM
Dum nimium multis ostendere quaeris amorem
in mensa, et positas extenuare dapes,
obtundis; nec coena gulae bene competit, in qua
plus condimenti est quam, Labiene, cibi.
175. IN POLLIONEM
Magnificos laudat, misere sed Pollio vivit;
laudem fortassis rem putat esse malam.
176. AD SYBILLAM
Omnes se cupiunt omni ratione valere;
attamen est verbum triste, Sybilla, vale.
177. AD PAPILUM
Bellam dicebas Bellonam, Papile, sensi,
suavius hospitium castra inimica darent:
inveniat quicum pugnet, mihi praefero pacem,
ut tua sit soli Penthesilea tibi.
178. AD GALLAM
Assurgunt quoties lachrimae tibi, si placet humor
ut divertatur, mingere, Galla, potes.
179. AD LABIENUM
Quaeris completo quot sint epigrammata libro;
sit licet incertum, sic numerare potes:
plus minus, hebdomada, quotquot nascuntur in una
Londini, faciunt tot, Labiene, librum.
nobiliumque minor numerus censetur utrinque, 5
turba sed obscurae plurima plebis erit.
180. IN MARCELLINAM
Larvas Marcellina horret, lemuresque, sed illa
nil timet in tenebris si comitata viro est.
181. AD LINUM
Henrico, Line, septimo imperante,
nondum pharmacopola quintus urbem
infarsit numero, nec oenopola;
ingens nunc tribus utriusque crevit:
primo sed praeit ordine oenopola, 5
ac tanquam alterius parens videtur,
morbos dum creat, inficitque nostra
sensim corpora dulcibus venenis.
quo tandem ruet haec vicissitudo?
quid dicam? nisi daemonas trecentos 10
sementem facere his superfluorum,
omnes quos patimur licentiatos?
182. IN GALLAM
Galla melancholiam simulans, hilarare Lyaeo
se solet, et fit non ficta melancholia.
183. IN TABACCAM
Haud vocat illepide meretricem Nerva tabaccam,
nam vendunt illam, prostituuntque lupae.
184. AD MAURISCUM
Nullam Brunus habet manum sinistram,
nec mancus tamen est; sed est quod aiunt,
Marisce, ut caveas tibi, ambidexter.
185. AD PHILLITIM
Phillitis, tua cur discit saltare priusquam
firmiter in terra stare puella potest?
non metuis mox ne cadat immatura? caducas
nae sua sic pupas membra rotare facit.
186. AD LALAGEN
Lingua est Gallica lingua foeminarum;
mollis, lubrica, blandiens labellis,
affundens, Lalage, decus loquenti:
terra est Anglica terra foeminarum;
simplex, suavis, amans, locis honestans 5
semper praecipuis genus tenellum.
187. AD CYPARISSUM
Ne nimis assuescas carni, Cyparisse, bovinae,
cornua nam quis scit num generare potest?
188. AD HERMUM
Castae qui servit si sit miser, Herme, quid ille
scortum qui metuit? perditus, et nihili est.
189. AD CHLOEN
Pulchras Lausus amat; Cholie, quid ad te?
pulchras non amat ergo Lausus omnes.
190. AD PASIPHYLEN
Qui te formosam nagat haud oculos habet; at te
nauci qui pendit, Pasiphyle, cor habet.
191. IN HERMIAM
Hermia cum ridet tetros hahahalat odores;
Herme, ferenda magis si pepepedat erit.
192. IN MYCILLUM
Cantat nocte Mycillus ad fenestras
formosae dominae, vigil, frequensque;
et cantat lepide, et patent fenestrae
voci, at ianua clausa sola surda est.
193. AD CALVUM
Ex reditu lucrum facturus Naevola, praesens
quod sperat recipit; quam cito, Calve, redit?
194. AD HAEMUM
Augeae stabulum, Haeme, non inique
Londinun vocitas; scatet profecto
multa impuritie; haec ut eluatur
iam plane Herculeo est opus labore;
nam nunc undique foetidum est, at illic 5
non foenum male olet, sed, Haeme, fenus.
195. IN TUCCAM
Nil refert si nulla legas epigrammata, Tucca;
de te scribuntur, non tibi; Tulla, tace.
196. AD NISAM
Quod melius saltas insultas, Nisa, sorori,
utraque at melior quae neque saltat erit.
197. AD PUBLIUM
Publi, sola mihi tacenda narras,
sed quae si taceam, loquuntur omnes:
dic tu tandem aliquid meri novelli,
plane quod liceat loqui, aut tacere.
198. AD COSMUM
Qualis, Cosme, tuae est haec excusatio culpae?
suasit Amor! quasi non pessima dictet Amor!
ille deus natos ferro violare parentes
fecit, patronem quem tibi, inepte, paras.
dic odio potius factum, dum mittis Amorem; 5
dic aliud, dic tu quicquid, amice, lubet.
199. IN HARPACEM
Foenore ditatus civis, nunc rusticus Harpax
foeno ditescit; re minor, at melior.
200. AD OLUM
Nupsisse filiam, Ole, foenorati
gestis; quid ita? corrupta nun datur?
"prorsus ut dicis," ais, "et gravida"; te, Ole, iam laudo
qui fenus addis tale fenoratori.
201. AD DAUNUM
Sponsam, ne metuas, castam tibi, Daune, remisi
ipsam, ni credis tu mihi, Daune, roga.
202. IN LAGUM
Cum vix grammatice sapiat tri verba ligare,
diis Lagus invitis versificator erit:
evenit ebriolis vitium par, protinus omnes
saltare incipiunt cum titubare timent.
203. IN VERGUSIUM
Nil amat invectum Vergusius, extera damnat;
nec vicina licet, Gallica vina placent:
haud piper attinget crudus, procul aurea poma
Hespieridum calcat, nec pia thura probat.
bombycis deridet opes, et patria laudat 5
lanea, re vera non aliena sapit.
sed tamen uxorum Rufini, iamque maritus,
ardet: at haec trita et non peregrina putat.
204. IN HIPPONACEM
Terget lineolis genas manusque,
vix toto lavat Hipponax in anno,
rugas dum metuens cutem puellis
servat, sed bona perdidit paterna.
non est lautus homo: quid ergo? tersus. 5
205. AD CALLIODORUM
Sollicitus ne sis signum fatale cometa
ut quid portendat, Calliodore, scias;
expectes cladem (domini natale propinquat)
non hominum, sed tu, Calliodore, boum.
206. AD GLAUCUM
Ius qui bonum vendit cocus
melior eo est qui polluit
ius omne fucis non bonis,
sit, Glauce, turgidus licet,
raucisque saevior Notis. 5
207. IN HANNONEM
Carmina multa satis pellucida, levia, tersa;
naturae vitreae sed nimis Hanno, creat.
208. IN LIBRARIOS
Impressionum plurium librum laudat
librarius; scortum nec non minus leno.
209. AD GAURUM
Pollio tam brevis est, tam crassus, ut esse Gigantis
secti dimidium credere, Gaure, velis.
210. AD LIGONEM
Cur non salutem te rogas equo vectum?
ne equum tuum videar, Ligo, salutasse.
211. AD ALBIUM
Dextre rem peragens, vel imperite;
vera an ficta, loquens, iocosa vel tu,
Albi, seria, semper erubescis:
hinc te ridiculum, levemque reddis.
at tandem vitium pudoris omne 5
vis deponere? vis? adi lupinar.
212. AD OLYNTHUM
Dum sedet in lasano dormescit praetor Olynthus,
et facit in lecto quod facit in lasano.
213. IN PANDARUM
Scrotum tumescit Pandaro; tremat scortum.
214. IN HANNONEM
Scorti trita sui vocat labella
non mellita, sed Hanno saccaranta;
at nescit miser extrahi solere
ex dulci quoque saccaro venenum.
215. AD LIGONEM
Purgandus medici non est ope Caecilianus,
purgandus tamen est; num, Ligo, mira loquor?
purgandus gravidae de suspitione puellae.
ne te detinieam, Caecilianus adest.
216. IN MUNDUM
Mundo libellos nemo vendidit plures,
novos, stiloque a plebe non abhorrenti;
quos nunc licet lectoribus minus gratos
librarii emptitant, ea tamen lege
ne Mundus affigat suis suum nomen. 5
217. AD LAUSUM
Non si quid iuvenile habeat mea carmina, Lause
sed vulgare nimis, sed puerile veto.
218. AD BASSUM
Servum quando sequi cernit te, Basse, cinaedum
uxori te vult Cinna preire tuae.
219. AD LAMIANAM
Nequidquam Lamiana cutem medicaris, et omni
detersam tentas attenuare modo:
innocua illa satis per se manet; eripe luxum,
eripe nocturnae furta nociva gulae.
pulcher ut in venis sanguis fluat atque benignus, 5
cures; curabis sic, Lamiana, cutem.
220. IN LIGONEM
Funerea vix conspicimus sine veste Ligonem:
an quia tam crebri funeris author erat?
221. IN MARSUM ET MARTHAM
Marsus ut uxorem, sic optat Martha maritum:
ambos quid prohibet quod voluere frui?
222. AD PONTILIANUM
Iste Bromus quis sit qui se cupit esse facetum,
plane vis dicam, Pontiliane? planus.
223. AD SYRAM
Vna re sapere omne foeminarum
se credit genus: illa res negare est.
una re sapere ut magis studeret
optandum foret: illa res tacere est.
224. IN HERMUM
Omnibus officii ritu se consecrat Hermus,
talia sed nunquam sacra litare solent.
225. IN CAMBRUM
Cum tibi vilescat doctus lepidusque Catullus,
non est ut sperem, Cambre, placere tibi.
tu quoque cum Suffenorum suffragia quaeras;
non est ut speres, Cambre, placere mihi.
226. IN EUNDEM
Disticha cum vendas numerasti, Cambre, vis unum;
pastor oves cuperet sic numerare suas.
227. AD GRAIOS
Graii, sive magis iuvat vetustum
nomen, Purpulii, decus Britannum,
sic Astraea gregem beare vestrum,
sic Pallas velit; ut favere nugis
disiuncti socii velitis ipsi, 5
tetrae si neque sint, nec infacetae,
sed quales merito exhibiere plausu
vosmet, ludere cum lubet, soletis.
228. AD LIBRUM
Verborum satis est, oneri sunt plura libello;
sermo vel urbanis multis obesse potest.
partibus ex brevibus quae constat inepta figura est
si sit longa nimis; par modus esto pari.
| Campion | Neo-Latin | The Latin Library | The Classics Page |